Truyền kỳ mạn lục

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Truyền kỳ mạn lục
Ảnh chụp sách Tân biên truyền kỳ mạn lục Bạn đang xem: truyền kì mạn lục
Thông tin tưởng sách
Tác giả	Nguyễn Dữ
Quốc gia	Việt Nam
Ngôn ngữ	Văn ngôn
Bộ sách	Truyền kỳ mạn lục
Chủ đề	Truyền thuyết
Thể loại	Truyền kỳ
Bản giờ Việt
Người dịch	Nguyễn Thế Nghi (dịch Nôm) Trúc Khê (dịch Quốc ngữ)

Truyền kỳ mạn lục (chữ Hán: 傳奇漫錄, tức thị Ghi chép tản mạn những truyện lạ), là kiệt tác có một không hai của danh sĩ Nguyễn Dư (thường được gọi là Nguyễn Dữ), sinh sống vào lúc thế kỷ 16 bên trên VN. Đây là kiệt tác được Hà Thiện Hán ghi chép câu nói. tựa, Nguyễn Bỉnh Khiêm (thầy dạy dỗ tác giả) phủ chủ yếu, Nguyễn Thế Nghi^[1] dịch rời khỏi chữ Nôm, và được Tiến sĩ Vũ Khâm Lân (1702–?) nhận xét là một trong "áng thiên cổ kỳ bút".

Ngay kể từ Lúc kiệt tác mới mẻ hoàn thiện và được chào đón. Về sau, nhiều học tập fake thương hiệu tuổi hạc như: Lê Quý Đôn, Bùi Huy Bích, Phan Huy Chú, Bùi Kỷ, Trần Văn Giáp, Trần Ích Nguyên (Đài Loan)... đều phải có biên chép về Nguyễn Dữ và nhận xét kiệt tác này.

Nhiều phiên bản dịch rời khỏi chữ quốc ngữ, nhập bại liệt phiên bản dịch của Trúc Khê năm 1943 được xem như rực rỡ nhất.

Thời điểm và nguyên vẹn nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Theo câu nói. Tựa của ông Liêm (người nằm trong thời) ghi chép năm 1547, thì Nguyễn Dữ viết rời khỏi tập luyện lục này nhằm ngụ ý nhập thời hạn ông ẩn dật ở rừng núi xứ Thanh.^[2]

Trong Từ điển Văn học tập (bộ mới), căn nhà phân tích Bùi Duy Tân cho biết thêm nhập thế kỷ 16, tình hình xã hội không thể ổn định tấp tểnh như ở thế kỷ trước; xích míc giai cung cấp trở thành nóng bức, mối quan hệ xã hội chính thức phức tạp, những giai tầng xã hội phân hóa mạnh mẽ và tự tin, trật tự động phong loài kiến lung lắc, cuộc chiến tranh phong loài kiến khốc liệt và kéo dãn dài, giang sơn bị những tập đoàn lớn phong loài kiến phân chia tách, cuộc sống thường ngày ko yên ổn ổn định, quần chúng. # trớ trêu, cùng cực... Muốn phản ánh thực tiễn đa dạng và phong phú, đa dạng và phong phú ấy, mong muốn phân tích và lý giải những yếu tố đưa ra nhập cuộc sống thường ngày chan chứa dịch chuyển ấy thì ko thể chỉ tạm dừng ở đoạn biên chép sự tích đời trước... Cho nên Nguyễn Dư đang được nhờ vào những sự tích có trước, tổ chức triển khai lại kết cấu, xây đắp lại hero, tăng tách tình tiết, tu mức độ ngôn kể từ... khởi tạo trở thành những thiên truyện mới mẻ. Truyền kỳ mạn lục nên là, tuy rằng có vẻ như là những truyện cũ tuy nhiên lại phản ánh thâm thúy một cách thực tế thế kỷ 16...

Giới thiệu sơ lược[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm bao gồm đôi mươi truyện, ghi chép bằng văn bản Hán, theo đuổi phân mục truyền kì, xen lộn biền văn (văn đem đối) và thơ ca, cuối từng truyện đem câu nói. bình của người sáng tác hoặc của một người dân có nằm trong ý kiến của người sáng tác. Hầu không còn những truyện xẩy ra ở đời Lý, đời Trần, đời Hồ hoặc đời Lê sơ kể từ Nghệ An trở rời khỏi Bắc.

Lấy thương hiệu sách là Truyền kỳ mạn lục, chừng như Nguyễn Dữ mong muốn thể hiện tại thái phỏng nhã nhặn của một người chỉ biên chép truyện cũ. Tuy nhiên, cũng theo đuổi Bùi Duy Tân, địa thế căn cứ nhập đặc thù của những truyện thì thấy Truyền kỳ mạn lục ko cần là một trong công trình xây dựng thuế tập luyện như Lĩnh Nam trích quái, Thiên Nam vân lục... tuy nhiên là một trong sáng sủa tác văn học tập với chân thành và ý nghĩa vừa đủ của kể từ này. Đó là một trong tập luyện truyện phóng tác, ghi lại bước trở nên tân tiến cần thiết của phân mục tự động sự hình tượng nhập văn học tập chữ Hán.

Giới thiệu sơ lược nội dung, PGS. TS. Trần Thị Băng Thanh viết:

“

Thông qua quýt những hero thần tiên, ma mãnh tai quái, tinh anh loại vật, cây trồng..., kiệt tác mong muốn gửi gắm ý tưởng phát minh phê phán nền chính vì sự rối loàn, không thể kỷ cương trật tự động, vua chúa hít ám, bề tôi thoán đoạt, bọn lừa lọc hiểm phỉnh hót chan chứa triều đình; những kẻ quan tiền cao chức trọng thả mức độ vơ vét của nả, sách nhiễu dân lành lặn, thậm chí là cho tới cướp đoạt phu nhân người, bức sợ hãi ông xã người. Trong một xã hội rối ren như vậy, nhiều tệ nàn thế vớ tiếp tục phát sinh. Cờ bạc, trộm cắp, tật dịch, ma mãnh quỷ hoành hành, cho tới Hộ pháp, Long thần cũng phát triển thành yêu thương tai quái, sư sãi, học tập trò, thương nhân, nhiều kẻ đắm chìm ngập trong dục vọng

Kết trái ngược là kẻ dân hiền lành, nhất là phụ nữ giới cần Chịu đựng nhiều thống khổ. Nguyễn Dư để nhiều ưu tiên mang lại những hero này. Dưới ngòi cây bút của ông bọn họ đều là những thiếu hụt phụ xinh đẹp nhất, chuyên nghiệp nhất, tảo tần, nhiều lòng vị buông tha tuy nhiên luôn luôn trực tiếp cần Chịu đựng số phận bi thảm. Đến cả loại hero "phản diện" như nường Hàn Than (Đào thị nghiệp oan ký), nường Nhị Khanh (Mộc miên phụ truyện), những hồn hoa (Tây viên kỳ ngộ ký) và "yêu tai quái ở Xương Giang" cũng đều vì thế số phận fake đẩy, đều vì thế "nghiệp oan" tuy nhiên cho tới nỗi phát triển thành ma mãnh quỷ. Họ xứng đáng bị trách cứ trừng trị tuy nhiên cũng xứng đáng thương. có vẻ như Nguyễn Dư ko tìm kiếm được lối bay bên trên tuyến đường hành đạo, ông trở lại cuộc sống thường ngày ẩn dật, song khi thả hồn tơ tưởng cõi tiên, tuy nhiên cơ phiên bản ông vẫn ràng buộc với cõi đời. Ông trân trọng và mệnh danh những nhân cơ hội cao quý, cứng cỏi, những hero cứu giúp nước, canh ty dân ko kể bọn họ ở vị thế cao hoặc thấp.

Xem thêm: nữ phụ trùng sinh

Trong Truyền kỳ mạn lục, đem truyện vạch trần cơ chế chủ yếu trị đen sạm tối, hủ bại, công kích hít quân bạo chúa, tham ô quan tiền lại nhũng, đống phong bại tục, đem truyện nói đến việc quyền sinh sống của loài người như tình thương yêu trai gái, niềm hạnh phúc lứa song, nghĩa tình phu nhân ông xã, đem truyện thể hiện tại cuộc sống và hoàn hảo của sĩ phu ẩn dật...^[3]

”

Mở đầu kiệt tác là câu nói. tựa của Hà Thiện Hán và Nguyễn Lập Phu.^[4] đôi mươi truyện nhập Truyền kỳ mạn lục bao gồm:

"Câu chuyện ở thông thường Hạng vương" (Hạng vương vãi kể từ ký)
"Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu" (Khoái Châu nghĩa phụ truyện)
"Chuyện cây gạo" (Mộc miên thụ truyện)
"Chuyện hắn trà đồng giáng sinh" (Trà đồng giáng đản lục)
"Chuyện kỳ ngộ ở trại Tây" (Tây viên kỳ ngộ ký)
"Chuyện đối tụng ở Long cung" (Long đình đối tụng lục)
"Chuyện nghiệp oan của Đào Thị" (Đào Thị nghiệp oan ký)
"Chuyện chức phán sự thông thường Tản Viên" (Tản Viên kể từ phán sự lục)
"Chuyện Từ Thức lấy phu nhân tiên" (Từ Thức tiên hít lục)
"Chuyện Phạm Tử Hư lên đùa thiên tào" (Phạm Tử Hư du thiên tào lục)
"Chuyện yêu thương tai quái ở Xương Giang" (Xương Giang yêu thương tai quái lục)
"Chuyện đối đáp của những người tiều phu ở núi Na" (Na tô tiều đối lục 那山樵對錄)
"Chuyện loại miếu phung phí ở thị trấn Đông Triều" (Đông Triều truất phế tự động lục)
"Chuyện nường Thúy Tiêu" (Thúy Tiêu truyện)
"Chuyện buổi tiệc tối ở Đà Giang" (Đà Giang dạ độ ẩm ký)
"Chuyện người phụ nữ Nam Xương" (Nam Xương nữ giới tử truyện 南昌女子傳)
"Chuyện Lý tướng mạo quân" (Lý tướng mạo quân truyện)
"Chuyện Lệ Nương" (Lệ Nương truyện)
"Cuộc thủ thỉ thơ ở Kim Hoa" (Kim Hoa ganh đua thoại ký)
"Chuyện tướng mạo Dạ Xoa" (Dạ Xoa cỗ soái lục)

Đánh giá[sửa | sửa mã nguồn]

Trích chủ kiến của GS. Bùi Duy Tân:

“

Nguyễn Dữ đang được phản ánh một cách thực tế mục nhừ của cơ chế phong loài kiến một cơ hội đem ý thức. Toàn cỗ kiệt tác ngấm thâm thúy lòng tin và sắc tố của cuộc sống thường ngày, phạm vi phản ánh của kiệt tác kha khá thoáng rộng, không hề ít yếu tố của xã hội, loài người được phát biểu cho tới...

Tư tưởng chủ yếu của Nguyễn Dữ là tư tưởng Nho gia. Ông trình diện những loại xấu xí của xã hội là nhằm khích lệ thuần phong mỹ tục khởi nguồn từ ý thức đảm bảo an toàn cơ chế phong loài kiến, phủ tấp tểnh triều đại mục nhừ đương thời nhằm xác định một vương vãi triều hoàn hảo nhập sau này, lên án bọn "bá giả" nhằm tôn vinh đạo "thuần vương", phê phán bọn vua quan tiền tàn bạo nhằm mệnh danh thánh quân nhân hậu thần, trừng trị bọn người lừa lọc ác, xiểm nịnh thần, gian dâm, nhằm biểu dương những gương tiết nghĩa, nhân hậu, thủy công cộng. Tuy nhiên Truyền kỳ mạn lục ko cần chỉ thể hiện tại tư tưởng căn nhà nho, mà còn phải thể hiện tại sự xê dịch của tư tưởng ấy trước sự việc sứt mẻ của ý thức hệ phong loài kiến...

Truyền kỳ mạn lục còn là một tập luyện truyện có rất nhiều trở thành tựu thẩm mỹ, nhất là thẩm mỹ dựng truyện, dựng hero. Nó vượt lên trên xa vời những truyện ký lịch sử hào hùng vốn liếng không nhiều chú ý cho tới tính cơ hội và cuộc sống thường ngày riêng biệt của hero, và cũng vượt lên trên xa vời truyện cổ dân lừa lọc thông thường không nhiều lên đường thâm thúy nhập tâm tư hero. Tác phẩm phối kết hợp một cơ hội thuần thục, tài tình những công thức tự động sự, trữ tình và cả kịch, thân ái ngữ điệu hero và ngữ điệu người sáng tác, thân ái văn xuôi, văn biền ngẫu và thơ ca. Lời văn cô ứ đọng, logic, nghiêm ngặt, hài hòa và hợp lý và sống động. Truyền kỳ mạn lục là kiểu mực của thể truyền kỳ, là "thiên cổ kỳ bút", là "áng văn hoặc của bậc đại gia", vượt trội mang lại những trở thành tựu của văn học tập hình tượng ghi chép bằng văn bản Hán bên dưới tác động của sáng sủa tác dân lừa lọc ^[5].

”

Đúc kết lại, theo đuổi Tạ Ngọc Liễn, thì:

“

Trong đôi mươi truyện, truyện nào thì cũng thể hiện tại một ý kiến chủ yếu trị, một thái phỏng nhân sinh, một ý tưởng phát minh đạo đức nghề nghiệp của Nguyễn Dữ. Đó là những mong ước của ông về một xã hội người xem được sinh sống yên ổn bình nhập nền đức trị, nhập sự công bình, nhập tình yêu kính yêu nhân ái thân ái loài người với loài người... Giá trị rộng lớn của Truyền kỳ mạn lục đó là ở những nội dung nhân bản bại liệt ^[6].

”

Thông tin tưởng liên quan[sửa | sửa mã nguồn]

Trước phía trên, Lê Quý Đôn và Phan Huy Chú đều nhận định rằng Truyền kỳ mạn lục bởi Nguyễn Dư biên soạn, phiên phiến "bắt chước" Tiễn đăng tập. Theo Trần Văn Giáp thì sách ấy đặc biệt hoàn toàn có thể là cuốn Tiễn đăng tân thoại của Cù Hựu (1346–1427, tự động là Tông Cát), một học tập fake đời Minh.^[7]

Gần phía trên, yếu tố đó lại được đưa ra. Trong một bài bác phân tích, Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm Nga B. Riftin viết:

Xem thêm: bắc minh dạ

“

Thế kỷ 16, khoảng tầm sau năm 1527, Nguyễn Dữ ở VN lại phỏng theo đuổi Tiễn đăng tân thoại nhằm ghi chép nên Truyền kỳ mạn lục, cũng đầy đủ 4 quyển đôi mươi truyện như Cù Hựu.^[8]

”

Tuy nhiên, việc "bắt chước" hoặc "phỏng theo" này đang không tìm kiếm được sự đồng thuận. PGS. TS. Nguyễn Đăng Na viết:

“

Chứng cứ rõ rệt nhất nhằm nói rằng Nguyễn Dữ đang được Chịu đựng tác động của Cù Hựu đó là truyện "Cây gạo" nhập Truyền kỳ mạn lục, bởi vì nó như là truyện "Cây đèn kiểu đơn" nhập Tiễn đăng tân thoại. Nhưng nếu như tư duy như thế, tiếp tục phân tích và lý giải thế nào là những hiện tượng kỳ lạ sau đây: truyện "Hương Ngọc" của Bồ Tùng Linh (1640–1715) như là truyện "Cuộc kỳ ngộ ở trại Tây" của Nguyễn Dữ. Truyện "Chuột đồng và loài chuột nhà" của Tolstoi (1828–1910) như là truyện "Bức thư của một con cái muỗi" của Lê Thánh Tông (1442–1497), truyện "Thác đao điều" của Na Uy ở thế kỷ 18 với truyện "Lê Phụng Hiểu" của VN ở thế kỷ 15?...

Do vậy, nhập phân tích văn học tập cần thiết chú ý cho tới "tính đồng loại hình" của những nền văn học tập bên trên trái đất. Hơn nữa, truyện truyền kỳ được xây đắp bên trên hạ tầng tình tiết dân lừa lọc, môtip truyện dân lừa lọc. Cho nên tình tiết truyền kỳ của những nước như là nhau là vấn đề không tồn tại gì lạ lẫm.^[9]

”

Trích tăng chủ kiến của:

GS. Bùi Duy Tân:

“

Hầu không còn những truyện đều xẩy ra ở đời Lý, đời Trần, đời Hồ hoặc đời Lê sơ, và kể từ Nghệ An trở rời khỏi Bắc... Căn cứ nhập đặc thù những truyện, thì thấy nó ko cần là một trong công trình xây dựng thuế tập luyện như Lĩnh Nam chích tai quái... tuy nhiên là một trong sáng sủa tác văn học tập với chân thành và ý nghĩa vừa đủ của kể từ này...^[10]

”

PGS. TS. Trần Thị Băng Thanh:

“

Nguyễn Dữ tuy rằng đem Chịu đựng tác động của Cù Hựu, tuy nhiên Truyền kỳ mạn lục vẫn chính là phát minh riêng biệt của Nguyễn Dữ, tương tự của phân mục truyền kỳ VN.^[11]

”

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Nguyễn Dữ
Câu chuyện đối đáp của những người tiều phu ở núi Na

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

^ Nguyễn Thế Nghi, người Mộ Trạch (Hải Dương), thực hiện quan tiền bên dưới triều Mạc, sinh sống nằm trong thời Nguyễn Dư.
^ Theo TS. Nguyễn Phạm Hùng Truyền kỳ mạn lục trong vòng thời hạn trước năm 1527, bên dưới triều Lê (Xem tăng Đoán tấp tểnh lại thân ái thế Nguyễn Dư và thời gian sáng sủa tác Truyền kỳ mạn lục [1] Lưu trữ 2016-03-06 bên trên Wayback Machine)
^ Trích Lời tựa của Bùi Duy Tân và Trần Thị Băng Thanh (Truyền kỳ mạn lục, phiên bản năng lượng điện tử, ko rõ ràng căn nhà xuất phiên bản & năm xuất bản)
^ Lời tựa đem nhập Cựu biên Truyền kỳ mạn lục
^ Theo Từ điển Văn học tập (bộ mới), tr. 1125.
^ Trích nhập Danh nhân văn hóa truyền thống nhập lịch sử, tr. 173.
^ Theo Trần Văn Giáp, Tìm hiểu kho sách Hán Nôm, tr. 1117.
^ Xem bài bác "Thử đối chiếu Tiễn đăng tân thoại của Cù Hựu (Trung Quốc) với Kim nghêu tân thoại của Kim Thời Tập (Triều Tiên), Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ và Cà tỳ tử của Asai rey (Nhật Bản)" của Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm Nga B. Riftin [2].
^ Nguyễn Đăng Na, Văn xuôi tự động sự Việt Nam (Tập 1), tr. 212-213.
^ Từ điển văn học (bộ mới), tr. 1124.
^ Văn học tập thế kỷ XV-XVII. Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội, 2004, tr. 599.

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Từ điển Văn học tập (bộ mới). Nhà xuất phiên bản Thế giới, 2004. Mục kể từ bởi Bùi Duy Tân biên soạn (tr.1124-1125).
Truyền kỳ mạn lục, phiên bản dịch của Trúc Khê Ngô Văn Triện. NXb Trẻ & Hội Nghiên cứu giúp giảng dạy dỗ văn học tập TP. Hồ Chí Minh, in lại năm 1988.
Trần Văn Giáp, Tìm hiểu kho sách Hán Nôm (Tập 1 và Tập 2 in chung), Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội, TP Hà Nội, 2003.
Nguyễn Đăng Na, Văn xuôi tự động sự Việt Nam (Tập 1). Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 1997.
Tạ Ngọc Liễn, Danh nhân văn hóa truyền thống nhập lịch sử. Nhà xuất phiên bản Thanh Niên, 2008.